Służba Więzienna dysponuje dwunastoma Ośrodkami Doskonalenia Kadr (w tym dwa z nich są ich oddziałami) podlegającymi pod odpowiednie Okręgowe Inspektoraty. ODK SW w Popowie podlega natomiast Centralnemu Zarządowi Służby Więziennej.

Ośrodki Doskonalenia Kadr organizują kursy wstępne dla nowo przyjętych funkcjonariuszy, kursy specjalistyczne i doskonalące oraz obozy kondycyjne. Prowadzone są ponadto szkolenia organizowane przez Okręgowe Inspektoraty Służby Więziennej, Zakłady Karne i Areszty Śledcze oraz instytucje działające na rzecz bezpieczeństwa państwa. Poza swoją podstawową funkcją w okresach nie objętych harmonogramem szkolenia i doskonalenia zawodowego, organizują wczasy i kolonie dla funkcjonariuszy, pracowników, emerytów i rencistów Służby Więziennej oraz ich rodzin. Ośrodki te również udostępniają odpłatnie swoją bazę jednostkom organizacyjnym resortu sprawiedliwości, osobom fizycznym i innym podmiotom gospodarczym w szczególności poprzez świadczenie usług hotelowo-gastronomicznych i konferencyjnych.

ODK mają również realizować następujące zadania:

• przygotowawcze w zakresie zabezpieczenia warunków techniczno-organizacyjnych na czas zagrożenia bezpieczeństwa Państwa oraz na czas sytuacji nadzwyczajnych,
• w zakresie zbiorowego i tymczasowego zakwaterowania funkcjonariuszy Służby Więziennej na czas zagrożenia bezpieczeństwa Państwa oraz na oraz na czas sytuacji nadzwyczajnych,
• w zakresie oddziaływań penitencjarnych, o których mowa w art. 67 § 3 kodeksu karnego wykonawczego, wobec osadzonych zatrudnionych w ODK,
• zorganizowania w ramach ODK (w miarę potrzeb) zakwaterowania osadzonych.

System szkolenia funkcjonariuszy SW

We współczesnym szkoleniu funkcjonariuszy SW największy nacisk kładzie się na zadania resocjalizacyjne formacji. Programy nauczania szkół (od podoficerskich do oficerskich) obejmują treści psychospołeczne, prawne oraz wynikające z obowiązujących standardów międzynarodowych. Podczas szkolenia zwraca się też dużą uwagę na umiejętność samoobrony i to nie tylko tej kojarzącej się z umiejętnościami fizycznymi, ale też stosownych zachowań komunikacyjnych. Żaden funkcjonariusz nie może podjąć pracy z więźniami bez uprzedniego przeszkolenia. Tej zasadzie jest podporządkowany cały system szkolenia SW na który składają się:

1. przeszkolenie wstępne (kurs stacjonarny),
2. szkolenie podstawowe w szkołach:

• oficerskiej – dla funkcjonariuszy zajmujących stanowiska oficerskie oraz z wyższym wykształceniem (magisterskim),
• chorążych – dla funkcjonariuszy zajmujący stanowiska przewidziane dla tego korpusu oraz z wykształceniem wyższym posiadających tytuł inżyniera lub licencjata,
• podoficerskiej – dla funkcjonariuszy posiadających wykształcenie średnie

3. kształcenie w formach pozaszkolnych:

• specjalistyczne w ramach kursów doskonalących i dokształcających, kursokonferencji i narad instruktażowo – szkoleniowych,
• wewnątrzzakładowe (ogólnopenitencjarne, działowe i ogniowe),

4. Podyplomowe Studium Penitencjarystyki – prowadzone przez Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – ukończenie tego studium daje możliwość awansu na stanowiska kierownicze.

Najważniejszym miejscem szkolenia więzienników jest Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu (COSSW). Instytucja ta współpracuje z wieloma ośrodkami akademickimi oraz korzysta z ich kadry naukowej. Tu też organizowane są konferencje naukowe oraz kongresy penitencjarne.

Funkcjonariuszem SW może być osoba

• posiadająca obywatelstwo polskie
• posiadająca nieposzlakowaną opinię
• niekarana
• korzystająca z pełni praw publicznych,
• posiadająca co najmniej średnie wykształcenie
• zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacji uzbrojonej
• nie będąca członkiem partii politycznej

Osoba zgłaszająca, po wydaniu pozytywnego orzeczenia komisji lekarskich, mianowana zostaje funkcjonariuszem w służbie przygotowawczej na okres 2 lat. Po tym okresie i uzyskaniu pozytywnej opinii zostaje mianowana funkcjonariuszem w służbie stałej.

Funkcjonariusz nie może podejmować bez zgody kierownika jednostki organizacyjnej zajęcia zarobkowego poza służbą.

Funkcjonariusz Służby Więziennej jest funkcjonariuszem publicznym.

Źródło: Wikipedia, licencja CC-BY-SA 3.0, autorzy